Τα μυστικά που μπορούμε να αποκωδικοποιήσουμε από την γλώσσα και πώς να την αλλάξουμε για να δούμε πραγματική αλλαγή στην κόσμο μας.

Ακούμε πολλές φορές μέσα στα παράπονα και δηλώσεις των συνανθρώπων μας, που χρησιμοποιούν την γνωστή σε όλους μας πια γλώσσα της αγανάκτησης:

• "Αν δεν γίνει κάτι σύντομα, δεν ξέρω τι θα κάνω..."
• "Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν αλλάζει τίποτα..."
• "Δεν γίνεται τίποτα..."
• "Ο λαός/κόσμος κοιμάται..."
• "Δεν γίνεται τίποτα..."
• κλπ. κλπ.

Τι μπορούμε να μάθουμε από αυτές τις φράσεις, εκτός από τα προφανέστατα;

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αναλύσει κανείς νευρο-γλωσσικά τη γλώσσα για να καταλήξει σε απροσδόκητα συμπεράσματα. Ας δούμε μόνο μερικούς από αυτούς:

Ι. Πως καταλαβαίνουμε την γλώσσα.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ αν σε μιά φράση, όλες οι λέξεις λαμβάνονται με το ίδιο βάρος από το νευρο-ψυχολογικό μας σύστημα; Η απάντηση είναι σαφώς όχι. Σε μιά πρόταση, μερικές λέξεις, προκαλούν πολύ μεγαλύτερο "ερεθισμό" από άλλες:

1) ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ και ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ. Όλοι μας, συγκεντρωνόμαστε στα αντικείμενα και ουσιαστικά που είναι μέρος των φράσεων μας, και αυτών που ακούμε.

Φανταστείτε την γνωστή σε πολλούς φράση "Μην σκέπτεσαι έναν πράσινο ελέφαντα με κόκκινες βούλες". Αν την ακούσουμε, θα γελάσουμε, γιατί ξέρουμε, ότι είναι αδύνατον. Γιατί όμως;
Η απάντηση είναι γιατί είναι εμπειρικά φανερό, ότι ο εγκέφαλος, για να διαχειριστεί το αντικείμενο της πρότασης αυτής, θα πρέπει πρώτα πρώτα, να δημιουργήσει την ιδέα ή/και εικόνα του στην φαντασία μας. Είναι φανερό ότι η πρόταση αυτή είναι παγίδα. Γιατί σου λέει να μην σκέπτεσαι κάτι το οποίο για να ξέρεις τι ακριβώς είναι, πρέπει να το σκεφτείς!

2) ΡΗΜΑΤΑ. Όλοι μας, μετά τα ουσιαστικά, επιρεαζόμαστε από τα ρήματα που χρησιμοποιούμε, και από τον τρόπο που εκφράζονται, δηλαδή αν είναι "παθητικά" ή "ενεργητικά", όχι απαραιτήτως με την γραμματική έννοια πάντα, αλλά με νοηματική έννοια. Ακόμα υπάρχει η χρήση του πληθυντικού, η οποία βοηθά στην αποποίηση ευθύνης. Ας τα δούμε ένα ένα:

Α: Η δύναμη του ρήματος, σε σχέση με τα άλλα μέρη του λόγου.
Η παραπάνω φράση-παράδειγμα, αρχίζει με τις λέξεις "Μην σκέπεσαι", οπότε το ρήμα είναι το "σκέπτεσαι". Ας δούμε όμως κάτι πιο άμεσα κατανοητό. Την φράση: "Μην γελάς". Όλοι μας, ειδικά όταν είμαστε παιδιά, έχουμε ακούσει αυτήν την φράση. Το αποτέλεσμα; Γέλια! Γιατί όμως είναι έτσι;

Γιατί πολύ απλά το ρήμα, έχει πολύ περισσότερη δύναμη, από το αρνητικό "Μην". Ο εγκέφαλος, ακούει και διαχειρίζεται πρώτα το "γελάς" και μετά το "Μην".

Β: Ας δούμε και την περίπτωση της "παθητικής" χρήσης ενός ρήματος. Πολλοί, πάνω στην αγανάκτησή τους, λένε: "Δεν γίνεται", "Δεν είναι δυνατόν", "Δεν μιλά κανείς" κλπ.

Τι παρατηρούμε εδώ; Παρατηρούμε ότι τα ρήματα επικεντρώνονται σε κάτι άλλο, ΕΚΤΟΣ από τον εαυτό μας. Δηλαδή σε πρακτικό και εννοιολογικό επίπεδο, είναι "παθητικά".
Στην περίπτωση του "Δεν γίνεται", λέμε ότι κάτι θα έπρεπε να "γίνεται" γενικά και αόριστα, σίγουρα όχι από εμάς, αλλά στην πραγματικότητα "δεν γίνεται".
Στην περίπτωση του "Δεν μιλά κανείς" πάλι βλέπουμε μια παθητικότητα στο νόημα, δηλαδή μιλάμε στο δεύτερο πρόσωπο, ως παρατηρητές. Στην ουσία δηλαδή, παρατηρούμε αυτά που βλέπουμε να πράττονται γύρω μας από άλλους (όχι εμάς) και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι "δεν μιλά κανείς".
Σε κανένα σημείο δεν έρχεται στην νόηση μας, η έννοια του "εγώ".
Αντίθετα, όλα τα νοήματα εφαρμόζονται σε "κάποιον άλλον".

Γ: Πολλές φορές χρησιμοποιούμε πληθυντικό, όταν δεν έχει νόημα. Ειδικότερα, όταν μιλάμε για απουσία δράσης στην ζωή μας, χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό, για να "ομαδοποιήσουμε" την κατάσταση, και έτσι αυτομάτως να αποποιηθούμε μέρος της ευθύνης.

Παράδειγμα: Λέμε "Να κάνουμε κάτι!". Στην ουσία δηλαδή λέμε ότι αν δεν το κάνουμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ, τότε και εγώ δεν θα κάνω τίποτα. Βεβαίως, πολλές δράσεις απαιτούν ομαδική εργασία. Αλλά εδώ ο σκοπός, δεν είναι η παρότρυνση αλλά η δικαιολόγηση.

Άλλο παράδειγμα: "Αν δεν το κάνουμε όλοι, δεν θα γίνει τίποτα". Βλέπουμε ήδη την χρήση του ουσιαστικού "τίποτα" για το οποίο θα μιλήσω αργότερα, αλλά και την χρήση της παθητικού νοηματικά "θα γίνει", αλλά ο πληθυντικός εδώ χρησιμοποιείται για να αποποιηθούν ή τουλάχιστον μειωθούν δραματικά οι όποιες ευθύνες του μεμονωμένου προσώπου και να μετατραπούν σε συλλογικές.

3) ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ: Ο εγκέφαλος, δεν καταλαβαίνει ασυνείδητα το αρνητικό εύκολα. Αυτό που καταλαβαίνει άμεσα είναι το θετικά εκφρασμένο.

Φράση 1: "Μην φύγεις!"
Φράση 2: "Κάτσε!"

Στην πρώτη φράση, σύμφωνα με τα παραπάνω, το ασυνείδητο θα ακούσει και θα δώσει βάρος στην λέξη "φύγεις", και κατά δεύτερο βαθμό στην λέξη "Μην". Στην δεύτερη, μπορεί να επικεντρωθεί ΜΟΝΟ στην λέξη "Κάτσε".
Από εργασίες και μελέτες που έχουν γίνει στον χώρο του marketing, είναι αποδεδειγμένο ξεκάθαρα, ότι ο τύπος της φράσης 2 παραπάνω, είναι δραματικά πιό αποτελεσματικός.

ΙΙ. Τι προδίδουν οι φράσεις και ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τις λέξεις

Όπως είδαμε παραπάνω, βλέπουμε ότι υπάρχουν διάφοροι τρόποι χρήσης της γλώσσας, οι οποίοι δεν μεταδίδουν το λεκτικό νόημα, αλλά κάτι άλλο, πολλές φορές ακόμα και το αντίθετο. Όμως, όταν γινόμαστε αποδέκτες γλώσσας από άλλους, λόγω αυτών των αποτελεσμάτων που έχει η γλώσσα όταν λαμβάνεται από το νευρο-ψυχολογικό μας σύστημα, μπορούμε πολλές φορές να καταλάβουμε πολύ περισσότερα, αν λάβουμε υπ όψιν μας ότι το άτομο που τα εκφράζει είναι άνθρωπος, με κάποια ψυχολογική κατάσταση και όχι ένα απλό μηχάνημα.

Ας δούμε μερικά "κρυφά" μηνύματα σε διάφορες περιπτώσεις χρήσης της γλώσσας:

1) Περίπτωση γλώσσας που αποδυναμώνει: "Δεν γίνεται τίποτα". 

Βλέπουμε ότι το "αντικείμενο"/ ουσιαστικό είναι η λέξη "τίποτα". Δεν υπάρχει αρνητικότερο του "τίποτα" σε εννοιολογικό επίπεδο... Στην ουσία, ακόμα και αν γινόταν, πάλι "τίποτα" θα ήταν αυτό που έγινε. Το αποτέλεσμα; Το αποτέλεσμα της φράσης, είναι "κρυμμένο" στην λέξη "τίποτα". Μας αφήνει άδειους, χωρίς κάποιο νόημα, ή κάτι να σκεφθούμε.
Αλλά ας δούμε και το ρήμα μας την λέξη "γίνεται". Νοηματικά παθητική και γραμματικά παθητική, η λέξη γίνεται, μας δείχνει ότι αυτομάτως έχουμε αποποιηθεί ΚΑΘΕ  ευθύνη, αφού αυτό που δεν "γίνεται" είναι κάτι το οποίο "γίνεται" αόριστα και γενικά από κάποιον άλλον...
Με το "Δεν", δεν αξίζει να ασχοληθούμε, γιατί πολύ απλά ούτε το ασυνείδητο μας, θα ασχοληθεί.
Οπότε τι μας δίνει να καταλάβουμε η φράση "Δεν γίνεται τίποτα";;;
Μεταφρασμένο νευρο-γλωσσικά, σημαίνει απλά ότι:
"Δεν έχω ιδέες αυτήν την στιγμή, δεν λειτουργεί το μυαλό μου αυτήν την στιγμή, δεν βλέπω κίνηση, υπάρχει ένα κενό και για όλα αυτά ΣΙΓΟΥΡΑ ΔΕΝ ΦΤΑΙΩ ΕΓΩ"!!!!

2) Περίπτωση γλώσσας που ΕΝΔΥΝΑΜΩΝΕΙ:
Ας πάρουμε την πρώτη φράση από τον ύμνο προς την ελευθερία:
"Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή"... Την έχουμε ακούσει και τραγουδήσει πολλές φορές...

Με βάση τα παραπάνω όμως, τι παρατηρούμε; Παρατηρούμε πρώτα πρώτα τα ουσιαστικά/αντικείμενα:
Ένα τρομερό, κοφτερό σπαθί.
Οι συνδεμένες έννοιες, είναι η δύναμη, ο αυτοέλεγχος, η υπεράσπιση, ο μάχη, η δράση και το τίμημα που υπάρχει όταν κανείς χρησιμοποιεί το Σπαθί...
Για να δούμε και το ρήμα: "γνωρίζω".
Ενεργητική φωνή, με πλήρη σύνδεση με την έννοια του "Εγώ" και μάλιστα στο πρώτο πρόσωπο ενικού. Το ρήμα αυτό δηλαδή στην μορφή που παρουσιάζεται αποτελεί και "εντολή" στο ασυνείδητο, και πληρεί όλες τις προυποθέσεις για να επιρεάσει αυτόν που προσεκτικά θα το διαβάσει ή θα το ακούσει.

3) Περίπτωση γλώσσας, που αποδυναμώνει:

"Βαρέθηκα τους προδότες"
Τώρα πιά θα έχετε καταλάβει πως να την αναλύσετε... Οι "προδότες" είναι το αντικείμενό μας, και είναι κατ εξοχήν αρνητικό.... Σημασία έχει ΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ, ΟΧΙ ΤΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΙ... Γιατί πολύ απλά, η αλλαγή προς το καλυτερο θα έρθει από εμάς και ΟΧΙ αυτούς.   Το ρήμα μας, είναι σε χρόνο παρελθοντικό, δηλαδή έχει ήδη γίνει, και δεν επιδέχεται αλλαγής. Η έννοια "Βαρέθηκα" μας σπρώχνει στην απραξία και στην συνέχεια στην κατάθλιψη...

4) Περίπτωση γλώσσας που προδίδει παντελή έλλειψη ενδιαφέροντος για τον λαό:

Από μετεκλογική  δήλωση το κ. Σαμαρά:

"Κατανοώ την οργή του κόσμου αλλά η παράταξή μας δεν θα αφήσει την Ελλάδα ακυβέρνητη"

Νευρο-γλωσσική μετάφραση:
"Κατανοεί" (παθητικά) την "οργή του κόσμου", αλλά ΜΟΝΟΝ την κατανοεί...
Από την άλλη βέβαια, εκεί που προτίθεται να ΔΡΑΣΕΙ ΑΜΕΣΑ είναι στο να "μην αφήσει την Ελλάδα ακυβέρνητη"...

Η λέξη "Παράταξη" απλά λέει στους οπαδούς του, τι ακριβώς είναι... Μιά παρατεταγμένη σειρά από άβουλα όντα, ένας στρατός, που ακούει σε διαταγές....
Δηλαδή η οργή του κόσμου, είναι δευτερεύον θέμα, και η δημιουργία κυβέρνησης είναι πολύ πιό σημαντική. Τι σημαίνει;;; Σημαίνει απλά:
"Δεν μας ενδιαφέρει η οργή του κόσμου, παρ' όλο που την βλέπουμε, αυτό που μας κόφτει τώρα προ πάντων είναι να καθίσουμε στην καρέκλα " (παρατηρήστε την αρνητική αναφορά στην κυβέρνηση μέση της λέξης "ακυβερνησίας", δηλαδή ντρέπεται να πεί ξεκάθαρα:  θέλω την καρέκλα...)

Το Νόημα: Βλέπω το ΧΑΟΣ αλλά δεν με ενδιαφέρει. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι η ΚΑΡΕΚΛΑ. Και όσοι με ακολουθάτε, είστε ο προσωπικός μου στρατός. Θα κάνετε αυτό που σας λέω!
Ποσοστό αναφοράς σε λόγο που ενδυναμώνει/προτείνει λύσεις: 0%

5) Περίπτωση λόγου που παρουσιάζει απόλυτη υποκρισία:

Από μετεκλογική δήλωση του κ. Κουβέλη:
"Οι πολίτες ζήτησαν κυβέρνηση, η οποία θα εγγυηθεί την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ και θα αποδεσμεύσει τη χώρα από τους δυσμενείς όρους του μνημονίου"

Νευρο-γλωσσική μετάφραση:
Με σαφής όρους, μας εξηγεί "τί κατάλαβε από τις εκλογές" και πάρα πολύ σαφώς τι θα κάνει (εγγυηθεί).
"Δεν μας ενδιαφέρει τι ζήτησαν οι πολίτες.Έτσι και αλλιώς είναι παρελθον τώρα το τι ζήτησαν και δεν μας αφορά. Εξηγούμε εμείς τι ζήτησαν, και αυτό είναι η "παραμονή στο ευρώ". Αυτό θα το "εγγυηθούμε" 100%"
  Από την άλλη, με σαφώς χαμηλότερους τόνους και ορολογίες μας λέει:
Θα αποδεσμεύσουμε  την χώρα, όχι τελείως, αλλά μόνο από τους κάποιους "δυσμενείς" όρους. Δεν υπάρχουν κατάπτυστοι και παράνομοι όροι, μόνο "δυσμενείς"

Το Νόημα: Κάτι είπε ο Λαός, αλλά το ξέχασα. Θα σας πώ εγώ τι ΝΟΜΙΖΩ ότι είπε και ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΝΟΜΙΖΩ ΕΓΩ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ. ΓΙ ΑΥΤΟ ΔΙΝΩ ΕΓΓΥΗΣΗ! Κατά τα άλλα, κάτι έχω ακούσει για κάποια δυσμένεια σε κάτι όρους, θα κάνουμε κάποια προσπάθεια να "αποδεσμευτούμε".

Ποσοστό αναφοράς σε λόγο που ενδυναμώνει/προτείνει λύσεις: 0%

6) Περίπτωση λόγου που κάνει κακό αντί γιά καλό...

Από μετεκλογική δήλωση του κ. Τσίπρα:
"Και η λαϊκή επιταγή υπήρξε σαφής. Η λαϊκή επιταγή είναι να ματαιωθούν τα μέτρα της λιτότητας, τα μέτρα που βυθίζουν στην απόγνωση και στην απελπισία κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνα."

Νευρο-γλωσσική μετάφραση:
"Σαφώς κάτι καταλάβαμε από τις εκλογές."
"Η λαική επιταγή" (παράξενος όρος η λέξη επιταγή),"είναι να ματαιωθούν"
(χμμμμ, μου φαίνεται για "μάταιη" υπόθεση)
"τα μέτρα της λιτότητας" (από πότε το αποτελείωμα του πληθυσμού είναι "μέτρα λιτότητας" μόνο;;;)
"και ένα πράγμα είναι σίγουρο: ο Λαός πέφτει σε κατάθλιψη, όχι ότι μας κόφτει, απλά το αναφέρουμε σαν παρατήρηση...."

Το Νόημα: Κάτι είπε ο λαός. Αλλά αυτό που καταλάβαμε είναι ότι από αυτά που θέλει ο λαός, τα περισσότερα είναι μάταια, άρα γιατί να προσπαθήσουμε;;; Άλλωστε ο Λαός πάσχει από κατάθληψη και τα ψωμιά του είναι λίγα...
Ποσοστό αναφοράς σε λόγο που ενδυναμώνει/προτείνει λύσεις: 0%

Συμπεράσματα:

Τι σημαίνουν όλα αυτά για εμάς που θέλουμε να είμαστε αγωνιστές; Τα νοήματα και συμπεράσματα μπορούν να είναι πολλά. Αλλά ας δούμε τα βασικά χαρακτηριστικά γλώσσας που ΕΝΔΥΝΑΜΩΝΟΥΝ:

1. Να μιλάμε για αυτά που ΘΕΛΟΥΜΕ και όχι για αυτά που ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΜΕ.
2. Να μιλάμε για τον ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ, όταν πρόκειται για δράση. 
3. Να χρησιμοποιούμε ιδέες, ουσιαστικά και λέξεις που ΕΝΔΥΝΑΜΩΝΟΥΝ αντί να αποδυναμώνουν.
4. Να συγκεντρώνουμε την προσοχή μας, σε ΛΥΣΕΙΣ, καί όχι μόνο ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ.
5. Να μιλάμε στον ΕΝΙΚΟ για αυτά που θέλουμε "να γίνουν"
6. Να χρησιμοποιούμε ρήματα που είναι νοηματικά ενεργητικά και όχι παθητικά. 
7. Να μην μιλάμε αρνητικά, λέγοντας αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε, αλλά θετικά, λέγοντας αυτό που είναι ο στόχος μας.
8. Όταν μας μιλούν, να βλέπουμε πίσω από τις λέξεις, για την διάθεση και ψυχολογική κατάσταση αυτού που ομιλεί. 
9. Όταν μας μιλούν, να παρακολουθούμε ποιά ουσιαστικά χρησιμοποιούνται,  γιατί αυτά προδίδουν τι ιδέες και εικόνες έχουν στο μυαλό τους.
10. Όταν μας μιλούν, να βλέπουμε συνειδητά ποιά ρήματα χρησιμοποιούν, γιατί εκεί κρύβεται η ανεγκέφαλη χειραγώγηση...
11. Όταν μας μιλούν, να αγνοούμε προσωρινά τα αρνητικά σχήματα, γιατί και πάλι αυτό που μένει είναι οι ιδέες που αυτοί θέλουν εμείς να έχουμε στο μυαλό μας.