Το Μεγάλο Πραξικόπημα: καλώς ήλθατε στην μετα-δημοκρατική Ευρώπη
By Jérôme E. Roos On November 15, 2011
Αφού προώθησε "την τεχνοκρατική" αλλαγή καθεστώτων στην Ελλάδα και την Ιταλία, η ΕΕ ανοίγει το δρόμο για την δικτατορία μιας ασύδοτης κλίκας τραπεζιτών.
Ζούμε σε μια τρελή, τρελή εποχή. Καθώς η εφημερίδα Financial Times έγραψε αυτό το Σαββατοκύριακο, ". Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης του ευρώ προκάλεσε ένα βαθύτερο σοκ από ποτέ" Την περασμένη εβδομάδα, "οι ηγέτες του κόσμου και οι χρηματοπιστωτικές αγορές προχώρησαν σε ένα κόκκινο συναγερμό, και μέχρι το τέλος της δεύτερης εβδομάδας οι δημοκρατικά εκλεγμένοι ηγέτες - στην Ελλάδα ο Γιώργος Παπανδρέου και στην Ιταλία ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι - βρέθηκαν να απομακρύνονται από τη θέση τους κατ' εντολήν της Ευρώπης και να αντικαθίσταται από μη εκλεγμένους τεχνοκράτες ".
Αν υπήρξε ποτέ μια επιβεβαίωση της κατ' επανάληψη διατυπωθείσας θέσης του Ζίζεκ ότι ο γάμος ανάμεσα στον καπιταλισμό και τη δημοκρατία έχει τελειώσει, είναι ακριβώς αυτή. Αν και κανείς δεν θα κλάψει για τον Μπερλουσκόνι ή τον Παπανδρέου, η διαδικασία με την οποία ανατράπηκαν είναι ένα σημάδι της ακόμα πιο μαύρης εποχής που έρχεται. Η αντικατάστασή τους από δύο οικονομολόγους με στενούς δεσμούς με τον τραπεζικό κλάδο έχει θέσει αποτελεσματικά την Ελλάδα και την Ιταλία "σε καθεστώς πολιτικής πτώχευσης από το διεθνές χρηματοπιστωτικό κατεστημένο".
Το πιο συγκλονιστικό θέμα, ίσως είναι, ότι οι ηγέτες μας δεν προσπαθούν καν να το κρύψουν πια. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχονται πλέον ανοιχτά τις προθέσεις τους: να ηρεμήσουν τις αγορές, η πολιτική-υπό τις επικρατούσες συνθήκες απλά πρέπει να ανασταλεί. Όπως ο μη εκλεγμένος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Φαν Ρομπάι, ξεκάθαρα δήλωσε κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης στη Φλωρεντία την περασμένη εβδομάδα, η Ιταλία χρειάζεται " μεταρρυθμίσεις, όχι εκλογές". Όπως φαίνεται, ο χρόνος της βιτρίνας έχει τελειώσει: οι αγορές κυβερνούν, και αυτό είναι .
Η Γέννηση της Ομάδας της Φρανκφούρτης
Αυτές οι δραματικές εξελίξεις σημαδεύουν την κατεύθυνση ενός νέου δραματικού κεφαλαίου στην Ευρωπαϊκή ιστορία. Αν και οι ρίζες προχωρούν πολύ βαθύτερα, η μετα-δημοκρατική εποχή της Ευρώπης ξεκίνησε εντατικά στην Φρανκφούρτη – την Ευρωπαϊκή οικονομική πρωτεύουσα – στο εισαγωγικό μέρος της διάσκεψης κορυφής των G20 αυτού του μήνα. Εκεί κάτω από τη σκιά των κεντρικών γραφείων της Deutsche Bank η Άνγκελα Μέρκελ συνεκάλεσε μια μικρή ομάδα μη εκλεγμένων αξιωματούχων για μυστικές έκτακτες συνομιλίες για την ταχεία επιδείνωση της κρίσης στην Ευρώπη.
Εκτός από την Μέρκελ και τον Σαρκοζί, στην συνεδρίαση παρόντες ήταν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Φαν Ρομπάι, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και ο επίτροπος οικονομικών και χρηματιστικών υποθέσεων Όλι Ρεν. Στους G20 στις Κάννες, αργότερα, οι παρευρισκόμενοι εθεάθησαν να φέρουν κονκάρδες με την επιγραφή “GdF” — Groupe de Francofort (Ομάδα της Φρανκφούρτης).
Αν και κανείς δεν ενημερώθηκε για την ύπαρξή της, η Ομάδα της Φρανκφούρτης τώρα δρα σαν την de facto κυβέρνηση της ευρωζώνης. Όπως τονίζει ο Λάρι Έλιοτ «η ομάδα αυτή που δεν λογοδοτεί σε κανένα, απαιτεί την κατάθεση των βρχυπρόθεσμων την Ευρώπη. Η κλίκα αποφασίζει για το αν θα επιτραπεί στην Ελλάδα να κάνει δημοψήφισμα ΄και αν και πότε θα πάρει την επόμενη δόση από το πακέτο σωτηρίας της. Αυτό που απασχολεί την ομάδα είναι τι σκέφτονται οι αγορές όχι τι πιθανόν θα ήθελαν οι ψηφοφόροι.»
Σε ένα άρθρο του στο Spectator που ενόχλησε πολύ, ο Φρέιζερ Νέλσον γράφει πως η άποψη της νέας «ομάδα κρούσης» για την δημοκρατία είναι «με προφύλαξη-ακόμη και αποστροφή». Παραθέτει τον Γιουνκέρ να λέει « Όλοι γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε, αλλά δεν ξέρουμε πως θα επανεκλεγούμε όταν το κάνουμε». Ο νέο-ιμπεριαλισμός της φράου Μέρκελ εκφράζεται απλά στο «η εθνική πολιτική βρίσκεται στο τέλος της». ‘Όπως το τοποθετεί ο Λάρι Έλιοτ «το ρολόι της δημοκρατίας έχει επιστρέψει στις ημέρες που την Γαλλία κυβερνούσαν οι Βουρβόνοι».
Το πραξικόπημα του Αιώνα
Την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι αγορές ομολόγων επαναστάτησαν από το απρόσμενο φλερτ του Παπανδρέου με την δημοκρατία, οι επενδυτές πανικοβλήθηκαν και άμεσα έστρεψαν το βλέμμα τους στην Ιταλία. Μέσα σε λίγες ημέρες το κόστος δανεισμού της Ιταλίας αυξήθηκε στο επίπεδο που προηγούμενα απαιτήθηκαν μέτρα διάσωσης από την ΕΕ για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Αλλά, αντίθετα με τις μικρές αυτές χώρες, η Ιταλία – με το τρίτο μεγαλύτερο εξωτερικό χρέος στον κόσμο – θεωρείται πολύ μεγάλη τόσο για να αποτύχει όσο και για να διασωθεί.
Και έτσι οι Μέρκελ και Σαρκοζί, υποστηριζόμενοι από την οικονομική δύναμη πυρός του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, αποφάσισαν να αναλάβουν δραστικά μέτρα. Όπως ένας αξιωματούχος επιβεβαίωσε την περασμένη εβδομάδα, «είμαστε στον δρόμο μας προς την απομάκρυνση του Μπερλουσκόνι». Πράγματι, σύμφωνα με τον Φρέιζερ Νέλσον, «το περασμένο Σαββατοκύριακο, ήταν αναμφισβήτητο ότι μια επιχείρηση απομάκρυνσης του Μπερλουσκόνι είχε αρχίσει». Για αρχή, ο Όλι Ρεν έγραψε ένα γράμμα στον Ιταλό υπουργό οικονομικών απαιτώντας ακριβείς λεπτομέρειες για τα 39 μεταρρυθμιστικά μέτρα που επέβαλε η ΕΚΤ.
Εν τω μεταξύ ανακοινώθηκαν περαιτέρω επιθεωρήσεις από το ΔΝΤ για να ενταθεί η πίεση, και η ΕΚΤ ανέστειλε σκόπιμα την υποστήριξή της αγοράζοντας ελάχιστα Ιταλικά ομόλογα, προκειμένου «να σταλεί ένα αλάνθαστο μήνυμα της γηραιάς Ευρώπης: έχουμε τρόπους να σε κάνουμε να παραιτηθείς». Πράγματι, μέσα σε λίγες μέρες, έπεσαν οι κυβερνήσεις και της Ελλάδας και της Ιταλίας, φέρνοντας ένα αξιοθρήνητο τέλος στην κυριαρχία 17 ετών του Μπερλουσκόνι στην Ιταλική πολιτική και στην δυναστεία των Παπανδρέου για τέσσερις δεκαετίες.
Το επιχορηγούμενο από την ΕΕ πραξικόπημα ήταν τόσο διάφανο ώστε ακόμη και ο υπέρ των αγορών Economist τώρα επιβεβαιώνει ότι «η άμεση αιτία της κατάρρευσης [του Παπανδρέου και του Μπερλουσκόνι] είναι προφανής: το τελεσίγραφο, που έλαβαν από τους ηγέτες της ευρωζώνης στη σύνοδο κορυφής των G20 στις Κάννες, να μεταρρυθμίσουν τις οικονομίες τους – ή αλλιώς.» Και έτσι όπως το ΝΑΤΟ εξεδίωξε τον Καντάφι, η ΕΕ εξεδίωξε επιτυχώς τον Μπερλουσκόνι και τον Παπανδρέου. Αν συμβαίνει κάτι, αυτό είναι το πραξικόπημα του αιώνα.
Η Άνοδος των Τεχνοκρατών
Αλλά ένα πραξικόπημα δεν θα ήταν πραξικόπημα αν οι εμπνευστές του αποτύγχαναν να αντικαταστήσουν τον ανατραπέντα τύραννο με μια δική τους μαριονέτα. Και έτσι η Γαλλία και η Γερμανία άσκησαν περαιτέρω πίεση στις ηγεσίες του Ελληνικού και Ιταλικού κράτους. Οι New York Times αναφέρουν ένα πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της Ιταλικής κυβέρνησης ως λέγοντα ότι οι Σαρκοζί και Μέρκελ «προέτρεψαν ιδιαιτέρως τον πρόεδρο της Ιταλίας, Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, να επιλέξει τον τεχνοκράτη κ. Μόντι» να σχηματίσει την νέα κυβέρνηση.
Η επιλογή των Μάριο Μόντι και Λουκά Παπαδήμο – και οι δύο οικονομολόγοι με σπουδές στις ΗΠΑ – ως ηγετών της Ιταλίας και της Ελλάδας έχει δικαιολογηθεί με το επιχείρημα ότι η εμπειρία τους σε οικονομικά θέματα θα τους βοηθήσουν να περάσουν τα αναγκαία μέτρα λιτότητας και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη συγκράτηση της κρίσης. Η ιδέα είναι η υπέρβαση της «πολιτικής των κομμάτων» και η μετάθεση των εθνικών αποφάσεων στην «κυριαρχία των ειδικών» με την υπέρτερη γνώση στα άμεσα θέματα.
Σε ένα γελοίο αφελές άρθρο, το BBC υποστηρίζει ότι «οι τεχνοκράτες, με τη φήμη την ικανότητα και την εμπειρία (τους), μπορούν να πείσουν τις αγορές και τους ηγέτες της ευρωζώνης ότι εκπροσωπούν την αλλαγή.» Σύμφωνα με τον Μάρκο Ινσέρτι του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, «οι αγορές και οι διεθνείς εταίροι των δύο αυτών χωρών αναζητούν συντονισμένες απαντήσεις και αποφασιστικές απαντήσεις και αυτές δεν μπορούν να παρασχεθούν από πολιτικά πρόσωπα».
Αλλά, όπως οι μελλοντικές εβδομάδες και μήνες θα επιβεβαιώσουν, δεν υπάρχει τίποτα το απολίτικο στο να έχεις ένα νεοκλασικό οικονομολόγο επικεφαλής της κυβέρνησης. Στο τέλος, όπως επισημαίνει η Heather Stewart, οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις και οι περικοπές του προϋπολογισμού είναι προφανώς πολιτικά θέματα, και η τεχνοκρατία είναι στην πραγματικότητα μόνο ένα ελαφρά επικαλυμμένο ψευδώνυμο για ένα πολύ πιο μοχθηρό σχεδιασμό. Στην πραγματικότητα, οι υποτιθέμενοι ουδέτεροι Μάριο Μόντι και Λουκάς Παπαδήμος έρχονται με ισχυρές ιδεολογικές και οικονομικές εξαρτήσεις.
Μια Ασύδοτη Κλίκα Τραπεζιτών
Γιος ενός τραπεζίτη, ο κ. Μόντι σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Ιταλικής ελίτ Bocconi και στο Yale. Βρέθηκε στα διοικητικά συμβούλια πολλαπλών μεγάλων πολυεθνικών, ήταν επίτροπος της ΕΕ, είναι ένα αναγνωρισμένο μέλος της μυστηριώδους ομάδας Μπίλντερμπεργκ, και υπηρετεί ως Ιταλός πρόεδρος της Τριμερούς Επιτροπής – μια δεξαμενή σκέψης που περιγράφεται από τον Πιερτζόρτζιο Οντιφρέντι σαν μία υπερ-φιλελεύθερη Αμερικανική, Ευρωπαϊκή και Ιαπωνική Μασονία εμπνευσμένη από τον Ντέιβιντ Ροκφέλερ».
Στην κορυφή της λίστας, ο Μόντι – που είχε διοριστεί να επιλύσει μια κρίση που άρχισε όχι στην Ιταλία αλλά στην Wall Street – ακόμη συμμετέχει στη συμβουλευτική επιτροπή της Goldman Sachs. Δεν τελειώσαμε ακόμη! Για να γίνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα, ο Μόντι δεν είναι ο μόνος υποτιθέμενος ουδέτερος τεχνοκράτης με δεσμούς με το «γιγαντιαίο πολυπλόκαμο βαμπίρ». Ο Μάριο Ντράγκι, ο νέος πρόεδρος της ΕΚΤ ήταν ο Ευρωπαίος πρόεδρος της Goldman την εποχή που βοηθούσε την Ελλάδα να συσκοτίσει τα επίπεδα του πραγματικού της χρέους για να τις επιτραπεί η είσοδος στο ευρώ.
Ο Λουκάς Παπαδήμος, εν τω μεταξύ, είναι ο πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ και επίσης συμμετέχει στην Τριμερή Επιτροπή. Εδώ, η σύνδεση με την ΕΚΤ είναι ιδιαίτερα ανησυχητική καθώς η κεντρική τράπεζα είναι εκτεθειμένη στο Ελληνικό χρέος με ομόλογα ύψους τουλάχιστον 45 δισεκατομμυρίων ευρώ. Βάζοντας ένα πρώην αντιπρόεδρο επικεφαλή της Ελληνικής κυβέρνησης η ΕΚΤ ελπίζει να εξασφαλίσει ότι θα πάρει τελικά όλα της τα λεφτά πίσω. Υπάρχει κατάφωρη σύγκρουση πίστης εδώ.
Τελικά, όπως έγραψε ο Ρίτσαρντ Μόρρις στο New Statesman, οι Μπερλουσκόνι και Παπανδρέου εξαναγκάστηκαν να παραιτηθούν «διότι οι αγορές θεώρησαν ότι θα ήταν καλλίτερα αν σε κάποιον δικό τους του δινόταν η ευκαιρία να τρέξει τα πράγματα για λίγο». Και αυτό είναι το αποτέλεσμα: μια ασύδοτη κλίκα τραπεζιτών ανέλαβε τον έλεγχο της κρίσης. Ο Ρομπέρτο Σαβιάνο έξυπνα παρατηρεί την ειρωνεία σε όλα αυτά: «Είναι ξεκάθαρο ότι οι αγορές πέτυχαν εκεί που το εκλογικό σώμα, η αντιπολίτευση, τα ΜΜΕ και οι διανοούμενοι δεν τα κατάφεραν».
Ο Θάνατος της Δημοκρατίας
Οι συνέπειες για τη δημοκρατία είναι προφανείς. Οι New York Times γράφουν πως «η δύναμη των χρηματοπιστωτικών αγορών έχει απειλήσει τις παραδοσιακές δημοκρατικές διαδικασίες». Οι Financial Times μιλούν για «παραμερισμό των εκλεγμένων πολιτικών» και παρατηρούν ότι «στην πραγματικότητα, αυτοί που χαράζουν την πολιτική της ευρωζώνης έχουν αποφασίσει να αναστείλουν την συνήθη πολιτική στις δύο χώρες γιατί τις κρίνουν ότι αποτελούν θανάσιμη απειλή για τη νομισματική ένωση της Ευρώπης»
Όλα αυτά είναι ιδιαίτερα προβληματικά καθώς τα μέτρα πολιτικής για τις οικονομικές κρίσεις είναι από τη φύση τους προφανώς πολιτικά. Αυτές οι πολιτικές όχι μόνο επηρεάζουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σήμερα, αλλά επίσης διαμορφώνουν το μέλλον της παγκόσμιας οικονομικής τάξης για πολλές επερχόμενες γενεές. Η ιδέα ότι τέτοιες μνημειώδεις αποφάσεις μπορούν να λαμβάνονται με την απουσία ενός πραγματικού πολιτικού διαλόγου είναι πραγματικά παράλογη και θα υπονομεύσει ολοσχερώς τη νομιμότητα του κράτους.
Ο Παπαδήμος για παράδειγμα, θα χρεωθεί με το πέρασμα ενός εξαιρετικά αμφιλεγόμενου προγράμματος στήριξης 130 δισεκατομμυρίων ευρώ από το κοινοβούλιο, με το να πείσει την Τρόικα ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ να εκταμιεύσει την τελευταία δόση των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ του πακέτου διάσωσης του περασμένου έτους, με το πέρασμα ενός προϋπολογισμού πολύ πιο σκληρού από οποιονδήποτε άλλο μέχρι στιγμής, με την επιβολή ενός βάναυσου νέου φορολογικού νόμου που θα αφήσει εκατοντάδες χιλιάδες χωρίς ηλεκτρισμό και θα ξεκινήσει το ξεπούλημα κρατικών περιουσιακών στοιχείων αξίας 50 δις ευρώ.
Πως γίνεται οποιοδήποτε από αυτά τα αντικείμενα πολιτικής να επιτευχθεί χωρίς την προηγούμενη διαβούλευση των ανθρώπων? Η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν γίνει πρόσφατα μάρτυρες του ξεσπάσματος μαζικών διαδηλώσεων και πολιτικής βίας, και το μόνο που αναμένεται είναι περαιτέρω επιδείνωση και των δύο καθώς οι καλούμενες «τεχνοκρατικές» κυβερνήσεις δραστηριοποιούν την ιδεολογική επίθεση στους λαούς τους. Με την απουσία ενός πραγματικά πολιτικού διαλόγου, ο μόνος δρόμος για το λαό να βάλει σε ένα κανάλι την αντίστασή του είναι μέσα από περισσότερη βία.
«Οι Πολίτες θα Επαναστατήσουν»
Ο Jean-Pierre Jouyet, πρόεδρος της Financial Markets Authority (AMF) στη Γαλλία, είχε επομένως δίκαιο να προειδοποιεί ότι «οι πολίτες θα επαναστατήσουν ενάντια στην δικτατορία των αγορών». Αυτή η χρονιά είδε ήδη μια πρωτοφανή έκρηξη της λαϊκής αγανάκτησης σε αποσπασμένες ομάδες που τους αποκόπτονται βασικές κοινωνικές διατάξεις και θεμελιώδη δημοκρατικά δικαιώματα. Καθώς η κρίση βαθαίνει και η νομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος αιμορραγεί, αυτές οι διαμαρτυρίες θα ενταθούν.
Στις 15 Οκτωβρίου, εκατοντάδες χιλιάδες ειρηνικών διαδηλωτών κατέλαβαν τους δρόμους της Ρώμης – και εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες συγκρούστηκαν βίαια με τις αστυνομικές δυνάμεις καταστολής. Η Αθήνα έχει εμπειρία από πραγματικές οδομαχίες ανάμεσα σε διαδηλωτές και την αστυνομία τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς το επίπεδο φτώχειας και ανασφάλειας απειλεί να μετατρέψει τη χώρα σε Τριτοκοσμική οικονομία. ¨όπως έχουμε επιχειρηματολογήσει και προηγούμενα, στην Ελλάδα, «η λιτότητα επαναφέρει την επανάσταση στο μενού».
Για πολλά εκατομμύρια, ένα πραγματικό λαϊκό κίνημα μπορεί να είναι η μόνη διέξοδος από αυτέ τις τρομερές δρομολογήσεις. Την Πέμπτη, 17 Νοέμβρη, ο Λουκάς Παπαδήμος θα έχει την εμπειρία της πρώτης μαζικής διαδήλωσης της θητείας του- ακολουθούμενη από την αναπόφευκτη έκρηξη βίας –καθώς οι Έλληνες εορτάζουν την εξέγερση του Πολυτεχνείου που ανέτρεψε την χούντα. Ίσως η ημερομηνία να λάβει πάλι ιστορική σημασία σαν η απαρχή μιας λαϊκής εξέγερσης.
«Τελικά», καθώς ο Γκράχαμ Τάρνερ του GFC Economics αναρωτιέται, το αν αυτή η δικτατορία της ασύδοτης κλίκας των τραπεζιτών θα ανατραπεί είναι «ένα ερώτημα για το μέγεθος των διαδηλώσεων στους δρόμους». Αν οι Έλληνες και οι Ιταλοί μπορούν να συγκεντρώσουν τους αριθμούς που θα δημιουργήσουν τον μοχλό που απαιτείται για μια μη θανατηφόρα δύναμη ανατροπής, τότε υπάρχει η ευκαιρία η δικτατορία των αγορών να ανατραπεί. Η τελική μάχη για την Ευρωπαϊκή δημοκρατία θα διεξαχθεί εκεί όπου κάποτε γεννήθηκε: στην Αθήνα και τη Ρώμη.
By Jérôme E. Roos On November 15, 2011
Αφού προώθησε "την τεχνοκρατική" αλλαγή καθεστώτων στην Ελλάδα και την Ιταλία, η ΕΕ ανοίγει το δρόμο για την δικτατορία μιας ασύδοτης κλίκας τραπεζιτών.
Ζούμε σε μια τρελή, τρελή εποχή. Καθώς η εφημερίδα Financial Times έγραψε αυτό το Σαββατοκύριακο, ". Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης του ευρώ προκάλεσε ένα βαθύτερο σοκ από ποτέ" Την περασμένη εβδομάδα, "οι ηγέτες του κόσμου και οι χρηματοπιστωτικές αγορές προχώρησαν σε ένα κόκκινο συναγερμό, και μέχρι το τέλος της δεύτερης εβδομάδας οι δημοκρατικά εκλεγμένοι ηγέτες - στην Ελλάδα ο Γιώργος Παπανδρέου και στην Ιταλία ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι - βρέθηκαν να απομακρύνονται από τη θέση τους κατ' εντολήν της Ευρώπης και να αντικαθίσταται από μη εκλεγμένους τεχνοκράτες ".
Αν υπήρξε ποτέ μια επιβεβαίωση της κατ' επανάληψη διατυπωθείσας θέσης του Ζίζεκ ότι ο γάμος ανάμεσα στον καπιταλισμό και τη δημοκρατία έχει τελειώσει, είναι ακριβώς αυτή. Αν και κανείς δεν θα κλάψει για τον Μπερλουσκόνι ή τον Παπανδρέου, η διαδικασία με την οποία ανατράπηκαν είναι ένα σημάδι της ακόμα πιο μαύρης εποχής που έρχεται. Η αντικατάστασή τους από δύο οικονομολόγους με στενούς δεσμούς με τον τραπεζικό κλάδο έχει θέσει αποτελεσματικά την Ελλάδα και την Ιταλία "σε καθεστώς πολιτικής πτώχευσης από το διεθνές χρηματοπιστωτικό κατεστημένο".
Το πιο συγκλονιστικό θέμα, ίσως είναι, ότι οι ηγέτες μας δεν προσπαθούν καν να το κρύψουν πια. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραδέχονται πλέον ανοιχτά τις προθέσεις τους: να ηρεμήσουν τις αγορές, η πολιτική-υπό τις επικρατούσες συνθήκες απλά πρέπει να ανασταλεί. Όπως ο μη εκλεγμένος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Φαν Ρομπάι, ξεκάθαρα δήλωσε κατά τη διάρκεια μιας διάλεξης στη Φλωρεντία την περασμένη εβδομάδα, η Ιταλία χρειάζεται " μεταρρυθμίσεις, όχι εκλογές". Όπως φαίνεται, ο χρόνος της βιτρίνας έχει τελειώσει: οι αγορές κυβερνούν, και αυτό είναι .
Η Γέννηση της Ομάδας της Φρανκφούρτης
Αυτές οι δραματικές εξελίξεις σημαδεύουν την κατεύθυνση ενός νέου δραματικού κεφαλαίου στην Ευρωπαϊκή ιστορία. Αν και οι ρίζες προχωρούν πολύ βαθύτερα, η μετα-δημοκρατική εποχή της Ευρώπης ξεκίνησε εντατικά στην Φρανκφούρτη – την Ευρωπαϊκή οικονομική πρωτεύουσα – στο εισαγωγικό μέρος της διάσκεψης κορυφής των G20 αυτού του μήνα. Εκεί κάτω από τη σκιά των κεντρικών γραφείων της Deutsche Bank η Άνγκελα Μέρκελ συνεκάλεσε μια μικρή ομάδα μη εκλεγμένων αξιωματούχων για μυστικές έκτακτες συνομιλίες για την ταχεία επιδείνωση της κρίσης στην Ευρώπη.
Εκτός από την Μέρκελ και τον Σαρκοζί, στην συνεδρίαση παρόντες ήταν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Φαν Ρομπάι, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και ο επίτροπος οικονομικών και χρηματιστικών υποθέσεων Όλι Ρεν. Στους G20 στις Κάννες, αργότερα, οι παρευρισκόμενοι εθεάθησαν να φέρουν κονκάρδες με την επιγραφή “GdF” — Groupe de Francofort (Ομάδα της Φρανκφούρτης).
Αν και κανείς δεν ενημερώθηκε για την ύπαρξή της, η Ομάδα της Φρανκφούρτης τώρα δρα σαν την de facto κυβέρνηση της ευρωζώνης. Όπως τονίζει ο Λάρι Έλιοτ «η ομάδα αυτή που δεν λογοδοτεί σε κανένα, απαιτεί την κατάθεση των βρχυπρόθεσμων την Ευρώπη. Η κλίκα αποφασίζει για το αν θα επιτραπεί στην Ελλάδα να κάνει δημοψήφισμα ΄και αν και πότε θα πάρει την επόμενη δόση από το πακέτο σωτηρίας της. Αυτό που απασχολεί την ομάδα είναι τι σκέφτονται οι αγορές όχι τι πιθανόν θα ήθελαν οι ψηφοφόροι.»
Σε ένα άρθρο του στο Spectator που ενόχλησε πολύ, ο Φρέιζερ Νέλσον γράφει πως η άποψη της νέας «ομάδα κρούσης» για την δημοκρατία είναι «με προφύλαξη-ακόμη και αποστροφή». Παραθέτει τον Γιουνκέρ να λέει « Όλοι γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε, αλλά δεν ξέρουμε πως θα επανεκλεγούμε όταν το κάνουμε». Ο νέο-ιμπεριαλισμός της φράου Μέρκελ εκφράζεται απλά στο «η εθνική πολιτική βρίσκεται στο τέλος της». ‘Όπως το τοποθετεί ο Λάρι Έλιοτ «το ρολόι της δημοκρατίας έχει επιστρέψει στις ημέρες που την Γαλλία κυβερνούσαν οι Βουρβόνοι».
Το πραξικόπημα του Αιώνα
Την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι αγορές ομολόγων επαναστάτησαν από το απρόσμενο φλερτ του Παπανδρέου με την δημοκρατία, οι επενδυτές πανικοβλήθηκαν και άμεσα έστρεψαν το βλέμμα τους στην Ιταλία. Μέσα σε λίγες ημέρες το κόστος δανεισμού της Ιταλίας αυξήθηκε στο επίπεδο που προηγούμενα απαιτήθηκαν μέτρα διάσωσης από την ΕΕ για την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Αλλά, αντίθετα με τις μικρές αυτές χώρες, η Ιταλία – με το τρίτο μεγαλύτερο εξωτερικό χρέος στον κόσμο – θεωρείται πολύ μεγάλη τόσο για να αποτύχει όσο και για να διασωθεί.
Και έτσι οι Μέρκελ και Σαρκοζί, υποστηριζόμενοι από την οικονομική δύναμη πυρός του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, αποφάσισαν να αναλάβουν δραστικά μέτρα. Όπως ένας αξιωματούχος επιβεβαίωσε την περασμένη εβδομάδα, «είμαστε στον δρόμο μας προς την απομάκρυνση του Μπερλουσκόνι». Πράγματι, σύμφωνα με τον Φρέιζερ Νέλσον, «το περασμένο Σαββατοκύριακο, ήταν αναμφισβήτητο ότι μια επιχείρηση απομάκρυνσης του Μπερλουσκόνι είχε αρχίσει». Για αρχή, ο Όλι Ρεν έγραψε ένα γράμμα στον Ιταλό υπουργό οικονομικών απαιτώντας ακριβείς λεπτομέρειες για τα 39 μεταρρυθμιστικά μέτρα που επέβαλε η ΕΚΤ.
Εν τω μεταξύ ανακοινώθηκαν περαιτέρω επιθεωρήσεις από το ΔΝΤ για να ενταθεί η πίεση, και η ΕΚΤ ανέστειλε σκόπιμα την υποστήριξή της αγοράζοντας ελάχιστα Ιταλικά ομόλογα, προκειμένου «να σταλεί ένα αλάνθαστο μήνυμα της γηραιάς Ευρώπης: έχουμε τρόπους να σε κάνουμε να παραιτηθείς». Πράγματι, μέσα σε λίγες μέρες, έπεσαν οι κυβερνήσεις και της Ελλάδας και της Ιταλίας, φέρνοντας ένα αξιοθρήνητο τέλος στην κυριαρχία 17 ετών του Μπερλουσκόνι στην Ιταλική πολιτική και στην δυναστεία των Παπανδρέου για τέσσερις δεκαετίες.
Το επιχορηγούμενο από την ΕΕ πραξικόπημα ήταν τόσο διάφανο ώστε ακόμη και ο υπέρ των αγορών Economist τώρα επιβεβαιώνει ότι «η άμεση αιτία της κατάρρευσης [του Παπανδρέου και του Μπερλουσκόνι] είναι προφανής: το τελεσίγραφο, που έλαβαν από τους ηγέτες της ευρωζώνης στη σύνοδο κορυφής των G20 στις Κάννες, να μεταρρυθμίσουν τις οικονομίες τους – ή αλλιώς.» Και έτσι όπως το ΝΑΤΟ εξεδίωξε τον Καντάφι, η ΕΕ εξεδίωξε επιτυχώς τον Μπερλουσκόνι και τον Παπανδρέου. Αν συμβαίνει κάτι, αυτό είναι το πραξικόπημα του αιώνα.
Η Άνοδος των Τεχνοκρατών
Αλλά ένα πραξικόπημα δεν θα ήταν πραξικόπημα αν οι εμπνευστές του αποτύγχαναν να αντικαταστήσουν τον ανατραπέντα τύραννο με μια δική τους μαριονέτα. Και έτσι η Γαλλία και η Γερμανία άσκησαν περαιτέρω πίεση στις ηγεσίες του Ελληνικού και Ιταλικού κράτους. Οι New York Times αναφέρουν ένα πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της Ιταλικής κυβέρνησης ως λέγοντα ότι οι Σαρκοζί και Μέρκελ «προέτρεψαν ιδιαιτέρως τον πρόεδρο της Ιταλίας, Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, να επιλέξει τον τεχνοκράτη κ. Μόντι» να σχηματίσει την νέα κυβέρνηση.
Η επιλογή των Μάριο Μόντι και Λουκά Παπαδήμο – και οι δύο οικονομολόγοι με σπουδές στις ΗΠΑ – ως ηγετών της Ιταλίας και της Ελλάδας έχει δικαιολογηθεί με το επιχείρημα ότι η εμπειρία τους σε οικονομικά θέματα θα τους βοηθήσουν να περάσουν τα αναγκαία μέτρα λιτότητας και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη συγκράτηση της κρίσης. Η ιδέα είναι η υπέρβαση της «πολιτικής των κομμάτων» και η μετάθεση των εθνικών αποφάσεων στην «κυριαρχία των ειδικών» με την υπέρτερη γνώση στα άμεσα θέματα.
Σε ένα γελοίο αφελές άρθρο, το BBC υποστηρίζει ότι «οι τεχνοκράτες, με τη φήμη την ικανότητα και την εμπειρία (τους), μπορούν να πείσουν τις αγορές και τους ηγέτες της ευρωζώνης ότι εκπροσωπούν την αλλαγή.» Σύμφωνα με τον Μάρκο Ινσέρτι του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, «οι αγορές και οι διεθνείς εταίροι των δύο αυτών χωρών αναζητούν συντονισμένες απαντήσεις και αποφασιστικές απαντήσεις και αυτές δεν μπορούν να παρασχεθούν από πολιτικά πρόσωπα».
Αλλά, όπως οι μελλοντικές εβδομάδες και μήνες θα επιβεβαιώσουν, δεν υπάρχει τίποτα το απολίτικο στο να έχεις ένα νεοκλασικό οικονομολόγο επικεφαλής της κυβέρνησης. Στο τέλος, όπως επισημαίνει η Heather Stewart, οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις και οι περικοπές του προϋπολογισμού είναι προφανώς πολιτικά θέματα, και η τεχνοκρατία είναι στην πραγματικότητα μόνο ένα ελαφρά επικαλυμμένο ψευδώνυμο για ένα πολύ πιο μοχθηρό σχεδιασμό. Στην πραγματικότητα, οι υποτιθέμενοι ουδέτεροι Μάριο Μόντι και Λουκάς Παπαδήμος έρχονται με ισχυρές ιδεολογικές και οικονομικές εξαρτήσεις.
Μια Ασύδοτη Κλίκα Τραπεζιτών
Γιος ενός τραπεζίτη, ο κ. Μόντι σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Ιταλικής ελίτ Bocconi και στο Yale. Βρέθηκε στα διοικητικά συμβούλια πολλαπλών μεγάλων πολυεθνικών, ήταν επίτροπος της ΕΕ, είναι ένα αναγνωρισμένο μέλος της μυστηριώδους ομάδας Μπίλντερμπεργκ, και υπηρετεί ως Ιταλός πρόεδρος της Τριμερούς Επιτροπής – μια δεξαμενή σκέψης που περιγράφεται από τον Πιερτζόρτζιο Οντιφρέντι σαν μία υπερ-φιλελεύθερη Αμερικανική, Ευρωπαϊκή και Ιαπωνική Μασονία εμπνευσμένη από τον Ντέιβιντ Ροκφέλερ».
Στην κορυφή της λίστας, ο Μόντι – που είχε διοριστεί να επιλύσει μια κρίση που άρχισε όχι στην Ιταλία αλλά στην Wall Street – ακόμη συμμετέχει στη συμβουλευτική επιτροπή της Goldman Sachs. Δεν τελειώσαμε ακόμη! Για να γίνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα, ο Μόντι δεν είναι ο μόνος υποτιθέμενος ουδέτερος τεχνοκράτης με δεσμούς με το «γιγαντιαίο πολυπλόκαμο βαμπίρ». Ο Μάριο Ντράγκι, ο νέος πρόεδρος της ΕΚΤ ήταν ο Ευρωπαίος πρόεδρος της Goldman την εποχή που βοηθούσε την Ελλάδα να συσκοτίσει τα επίπεδα του πραγματικού της χρέους για να τις επιτραπεί η είσοδος στο ευρώ.
Ο Λουκάς Παπαδήμος, εν τω μεταξύ, είναι ο πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ και επίσης συμμετέχει στην Τριμερή Επιτροπή. Εδώ, η σύνδεση με την ΕΚΤ είναι ιδιαίτερα ανησυχητική καθώς η κεντρική τράπεζα είναι εκτεθειμένη στο Ελληνικό χρέος με ομόλογα ύψους τουλάχιστον 45 δισεκατομμυρίων ευρώ. Βάζοντας ένα πρώην αντιπρόεδρο επικεφαλή της Ελληνικής κυβέρνησης η ΕΚΤ ελπίζει να εξασφαλίσει ότι θα πάρει τελικά όλα της τα λεφτά πίσω. Υπάρχει κατάφωρη σύγκρουση πίστης εδώ.
Τελικά, όπως έγραψε ο Ρίτσαρντ Μόρρις στο New Statesman, οι Μπερλουσκόνι και Παπανδρέου εξαναγκάστηκαν να παραιτηθούν «διότι οι αγορές θεώρησαν ότι θα ήταν καλλίτερα αν σε κάποιον δικό τους του δινόταν η ευκαιρία να τρέξει τα πράγματα για λίγο». Και αυτό είναι το αποτέλεσμα: μια ασύδοτη κλίκα τραπεζιτών ανέλαβε τον έλεγχο της κρίσης. Ο Ρομπέρτο Σαβιάνο έξυπνα παρατηρεί την ειρωνεία σε όλα αυτά: «Είναι ξεκάθαρο ότι οι αγορές πέτυχαν εκεί που το εκλογικό σώμα, η αντιπολίτευση, τα ΜΜΕ και οι διανοούμενοι δεν τα κατάφεραν».
Ο Θάνατος της Δημοκρατίας
Οι συνέπειες για τη δημοκρατία είναι προφανείς. Οι New York Times γράφουν πως «η δύναμη των χρηματοπιστωτικών αγορών έχει απειλήσει τις παραδοσιακές δημοκρατικές διαδικασίες». Οι Financial Times μιλούν για «παραμερισμό των εκλεγμένων πολιτικών» και παρατηρούν ότι «στην πραγματικότητα, αυτοί που χαράζουν την πολιτική της ευρωζώνης έχουν αποφασίσει να αναστείλουν την συνήθη πολιτική στις δύο χώρες γιατί τις κρίνουν ότι αποτελούν θανάσιμη απειλή για τη νομισματική ένωση της Ευρώπης»
Όλα αυτά είναι ιδιαίτερα προβληματικά καθώς τα μέτρα πολιτικής για τις οικονομικές κρίσεις είναι από τη φύση τους προφανώς πολιτικά. Αυτές οι πολιτικές όχι μόνο επηρεάζουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σήμερα, αλλά επίσης διαμορφώνουν το μέλλον της παγκόσμιας οικονομικής τάξης για πολλές επερχόμενες γενεές. Η ιδέα ότι τέτοιες μνημειώδεις αποφάσεις μπορούν να λαμβάνονται με την απουσία ενός πραγματικού πολιτικού διαλόγου είναι πραγματικά παράλογη και θα υπονομεύσει ολοσχερώς τη νομιμότητα του κράτους.
Ο Παπαδήμος για παράδειγμα, θα χρεωθεί με το πέρασμα ενός εξαιρετικά αμφιλεγόμενου προγράμματος στήριξης 130 δισεκατομμυρίων ευρώ από το κοινοβούλιο, με το να πείσει την Τρόικα ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ να εκταμιεύσει την τελευταία δόση των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ του πακέτου διάσωσης του περασμένου έτους, με το πέρασμα ενός προϋπολογισμού πολύ πιο σκληρού από οποιονδήποτε άλλο μέχρι στιγμής, με την επιβολή ενός βάναυσου νέου φορολογικού νόμου που θα αφήσει εκατοντάδες χιλιάδες χωρίς ηλεκτρισμό και θα ξεκινήσει το ξεπούλημα κρατικών περιουσιακών στοιχείων αξίας 50 δις ευρώ.
Πως γίνεται οποιοδήποτε από αυτά τα αντικείμενα πολιτικής να επιτευχθεί χωρίς την προηγούμενη διαβούλευση των ανθρώπων? Η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν γίνει πρόσφατα μάρτυρες του ξεσπάσματος μαζικών διαδηλώσεων και πολιτικής βίας, και το μόνο που αναμένεται είναι περαιτέρω επιδείνωση και των δύο καθώς οι καλούμενες «τεχνοκρατικές» κυβερνήσεις δραστηριοποιούν την ιδεολογική επίθεση στους λαούς τους. Με την απουσία ενός πραγματικά πολιτικού διαλόγου, ο μόνος δρόμος για το λαό να βάλει σε ένα κανάλι την αντίστασή του είναι μέσα από περισσότερη βία.
«Οι Πολίτες θα Επαναστατήσουν»
Ο Jean-Pierre Jouyet, πρόεδρος της Financial Markets Authority (AMF) στη Γαλλία, είχε επομένως δίκαιο να προειδοποιεί ότι «οι πολίτες θα επαναστατήσουν ενάντια στην δικτατορία των αγορών». Αυτή η χρονιά είδε ήδη μια πρωτοφανή έκρηξη της λαϊκής αγανάκτησης σε αποσπασμένες ομάδες που τους αποκόπτονται βασικές κοινωνικές διατάξεις και θεμελιώδη δημοκρατικά δικαιώματα. Καθώς η κρίση βαθαίνει και η νομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος αιμορραγεί, αυτές οι διαμαρτυρίες θα ενταθούν.
Στις 15 Οκτωβρίου, εκατοντάδες χιλιάδες ειρηνικών διαδηλωτών κατέλαβαν τους δρόμους της Ρώμης – και εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες συγκρούστηκαν βίαια με τις αστυνομικές δυνάμεις καταστολής. Η Αθήνα έχει εμπειρία από πραγματικές οδομαχίες ανάμεσα σε διαδηλωτές και την αστυνομία τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς το επίπεδο φτώχειας και ανασφάλειας απειλεί να μετατρέψει τη χώρα σε Τριτοκοσμική οικονομία. ¨όπως έχουμε επιχειρηματολογήσει και προηγούμενα, στην Ελλάδα, «η λιτότητα επαναφέρει την επανάσταση στο μενού».
Για πολλά εκατομμύρια, ένα πραγματικό λαϊκό κίνημα μπορεί να είναι η μόνη διέξοδος από αυτέ τις τρομερές δρομολογήσεις. Την Πέμπτη, 17 Νοέμβρη, ο Λουκάς Παπαδήμος θα έχει την εμπειρία της πρώτης μαζικής διαδήλωσης της θητείας του- ακολουθούμενη από την αναπόφευκτη έκρηξη βίας –καθώς οι Έλληνες εορτάζουν την εξέγερση του Πολυτεχνείου που ανέτρεψε την χούντα. Ίσως η ημερομηνία να λάβει πάλι ιστορική σημασία σαν η απαρχή μιας λαϊκής εξέγερσης.
«Τελικά», καθώς ο Γκράχαμ Τάρνερ του GFC Economics αναρωτιέται, το αν αυτή η δικτατορία της ασύδοτης κλίκας των τραπεζιτών θα ανατραπεί είναι «ένα ερώτημα για το μέγεθος των διαδηλώσεων στους δρόμους». Αν οι Έλληνες και οι Ιταλοί μπορούν να συγκεντρώσουν τους αριθμούς που θα δημιουργήσουν τον μοχλό που απαιτείται για μια μη θανατηφόρα δύναμη ανατροπής, τότε υπάρχει η ευκαιρία η δικτατορία των αγορών να ανατραπεί. Η τελική μάχη για την Ευρωπαϊκή δημοκρατία θα διεξαχθεί εκεί όπου κάποτε γεννήθηκε: στην Αθήνα και τη Ρώμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδή πιστεύουμε στη δύναμη του διαλόγου, αλλά όχι στην εμπαθή και στείρα αντιπαράθεση, διατηρούμε το δικαίωμά του να μην αναρτούνται σχόλια που είναι υβριστικά ή άσχετα με το άρθρο, που περιέχουν προσωπικά δεδομένα των αρθρογράφων ή έχουν σκοπό την διαφήμιση και την προβολή προϊόντων.
Παρακαλούμε να χρησιμοποιείτε Ελληνικά και όχι greeklish ακόμα κι αν "φοβάστε" για την ορθογραφία σας.